Kalemljenje voćaka na "spavajući pupoljak"

U rasadničkoj proizvodnji najekonomičnije je kalemljenje očenjem na spavajući pupoljak, pa se zato i najviše preporučuje za proizvodnju voćnih sadnica. Pod normalnim uslovima, okalemljeni pupoljci do proljeća naredne godine ne počinju razvitak u mladare, pa se zato ovaj način kalemljenja i naziva “spavajući pupoljak”.

Pošto kod raznih voćnih podloga ranije ili kasnije prestaje mezgra, odnosno odvajanje kore od drveta, nije istovremeni početak kalemljenja za sve voćne vrste. Prvo treba kalemiti one voćne podloge koje ranije gube mezgru, a na kraju one podloge od kojih se kora može odvojiti sve do kasne jeseni.

Redoslijed kalemljenja različitih vrsta voćnih podloga

Evo kakav treba da bude redoslijed kalemljenja očenjem na spavajući pupoljak različitih vrsta voćnih podloga: kruška na krušku, šljiva na domaće sorte šljiva (petrovača, crvena ranka, plavara, crnošljiva), kajsija na šljivu (bjelošljivu i crvenu ranku), jabuka na sve vegetativne podloge jabuke, jabuka na sijance divlje jabuke, kruška na dunju, dunja i mušmula na dunju, kajsija na kajsiju, breskva na breskvu, višnja na trešnju, trešnja na trešnju, šljiva na džanariku, trešnja i višnja na rašenjku (magrivu). U uslovima na našim prostorima, kalemljenje očenjem na spavajući pupoljak najbolje je da se obavi od 5. avgusta do 20. septembra.

Pri ranijem kalemljenju može se desiti da se prijevremeno razviju pupoljci u mladare, još u toku jeseni kada neće biti vremena da se do završetka vegetacije zdrvene, te mogu preko zime lako da izmrznu. I kasno okuliranje može biti nepovoljno i dovesti do izmrzavanja.

Cvjetne pupoljke ne treba koristiti

Očenje se obično obavlja iznad same zemlje, otprilike na 3-6 cm. Prije kalemljenja na donjem dijelu podloge, do 20 cm iznad zemlje, treba ukloniti lišće i grančice, pa onda koru krpom očistiti od zemlje i prašine, da se pri kalemljenju ne bi prljalo spoljno mjesto i tupio nož. Tek poslije ovoga pristupa se kalemljenju. Kalem-grančice za ovaj način kalemljenja treba skidati pred samo kalemljenje, da bi bile svježe. Za očenje treba uzimati prvenstveno lisne, a u izuzetnim slučajevima i mješovite pupoljke. Cvjetne pupoljke ne treba koristiti, jer će po prijemu u proljeće cvjetati i osušiti se.

Kalemljenje ovim načinom obavlja se tako što se pri osnovi pripremljene podloge, na 3-6 cm iznad zemlje, izabere mjesto sa glatkom korom i tu se kora poprečno zasječe u širini oko 1 cm. Zatim se od sredine ovog presjeka kora uzdužno zasječe sve do drveta, prema zemlji, u dužini oko 3 cm tako da cijeli izraz dobije oblik slova “T”.

Na mjestu na kome se spajaju poprečni i uzdužni presjeci, kora se odvoji od drveta tupom stranom kalemarskog noža. Odmah zatim skine se pupoljak (okce) s kalem-grančice i što brže uvuče pod djelimično odlubljenu koru. Okce se skida tako što se kalem-grančica uzme u lijevu ruku i položi na kažiprst vrhom okrenutim naniže, pa se onda na 2-3 cm od osnove pupoljka kalemarskim nožem zasječe i kora polako povlači od svoje osnove ka vrhu, ističe Silvija Hodžić.  

Dvije sedmice poslije očenja kontroliše se prijem kalemova

Na oko 1 cm iznad pupoljka kora se presječe poprijeko i tako pupoljak odvoji od kalem-grančice. Pri skidanju se nastoji da se pupoljak odsječe s malo drveta i da uz pupoljak ostane dio peteljke. Pošto se okce, odnosno pupoljak odsječe, odmah se vezuje odozgo nadole, pri čemu se nastoji da razmak dijelova veziva iznosi oko 2 mm zbog cirkulacije vazduha. Prijem kalemova pri ovom načinu kalemljenja u prvom redu zavisi od pravilnog izbora pupoljka i podloge, a zatim i od brzine rada, čistoće i oštrine noža i čvrstine vezivanja.

Dvije sedmice poslije očenja kontroliše se prijem kalemova. Ako pri lakom dodiru drške pupoljka lako otpadne, znak je da je kalemljenje uspelo. U protivnom, kalemljenje treba odmah obnoviti, dok se još kora na podlozi lako odvaja od drveta.

(Izvor:Agrokor.ba)